چگونه کودک را جدا بخوابانیم؟

طبق مطالعات انجام شده، حدود 70 درصد از رشد نوزادان هنگامی که خواب هستند، اتفاق می افتد. بنابراین سطح خواب و محیط خواب کودک اهمیت زیادی دارد. جدا خواباندن کودک می تواند برای شما سخت و مشکل ساز باشد اما غیر ممکن نیست. ترس از تنها خوابیدن در کودکان بسیار طبیعی است اما نباید اجازه دهید که این ترس به عادت تبدیل شود. برخی از والدین متوجه این موضوع نیستند که عادت هایی که آنها برای کودکان خود می سازند و یا برای انجام آن به کودک اجازه می دهند، می تواند منجر به مشکلات خواب شود. هنگامیکه رفتارهای ناپسند و مضر به عادت تبدیل شدند، ایجاد تغییرات می تواند به شدت دشوارتر باشد. پس اگر آموزش تنها خوابیدن به کودک زودتر و متناسب با سن تنها خوابیدن کودک انجام شود و برای جدا خوابیدن کودک تلاش شود، هم برای کودک و هم برای والدین راحت تر خواهد بود.

در این قسمت مشاوران ما ترفندهایی برای جدا خوابیدن کودک در اتاق خوابش و مقابله با ترس از تنها خوابیدن کودک ارائه داده اند. مهم ترین و رایج ترین راهکارها برای جدا خواباندن کودک عبارتند از :

 اتاق کودک را به یک فضای زیبا و راحت تبدیل کنید

قبل از آنکه اصرار به تنها خوابیدن کودک داشته باشید و انتظار داشته باشید فرزندتان تمام شب را در اتاقش بماند. مطمئن شوید که اتاق او برای خواب مناسب است. یک محیط آرامش بخش و راحت را برای فرزند خود ایجاد کنید. فضای اتاق خواب کودک باید به گونه ای باشد که کودک از چیزی نترسد و خواب او را بهبود بخشد. تصور هر کودک و سلیقه کودکان نسبت به فضای آرامش بخش و زیبا متفاوت است. مثلا یک دختر بچه ممکن است از یک اتاق با دیوارهای صورتی و عروسک های زیبا خوشش آید. ولی یک پسر بچه یک اتاق با دیوارهای آبی و تصاویر ماشین دوست داشته باشد.

پس با فرزند خود درباره چیدمان و طراحی اتاق خوابش صحبت کنید. سعی کنید مطابق با نظر و سلیقه کودک، اتاق خواب او را آماده کنید تا کودک برای خوابیدن در اتاقش مشتاق تر شود و بتواند با ترس هایش مقابله کند. کاهش ترس های شبانه، می تواند کلیدی برای خوابیدن مستقل کودک شما باشد.

 با فرزند خود ارتباط موثر برقرار کنید

اگر کودک شما ترس از تنها خوابیدن دارد و هنگام خروج شما، گریه می کند. با صحبت کردن و آرام کردن او به کودک اطمینان بدهید که در کنارش هستید تا هنگامی که او به خواب برود. اگر کودک از جای خود بلند شد، باید او را به سمت تخت خودش هدایت کنید. هرگز اجازه ندهید که فرزندتان در اتاق والدین بخوابد. این کار را در آرامش کافی و بدون بحث کردن انجام دهید. کودک نوپای شما لحن شما را به جای کلمات شما می شنود. بنابراین از بلندتر کردن صدای خود یا تندتر صحبت کردن خودداری کنید. لحن خود را آرامش بخش نگه دارید. سعی کنید از تنش در صحبت، صورت یا وضعیت بدن خود جلوگیری کنید.

 انتظارات خود را واضح بیان کنید

با فرزند خود در رابطه با تغییر عادت های خوابیدن که قرار است ایجاد کنید، صحبت کنید. مثلا اگر کودکتان به دلیل بیمار بودن مدتی در کنار شما می خوابید، حال به او بگویید: تو قوی شده ای و بهتر است مجددا در اتاق خواب خود استراحت کنی و بخوابی! شما باید به طور واضح در رابطه با نیازها و انتظارات خود با کودک صحبت کنید. کودکان معنی حرف های کلیشه ای و یا تیکه کلام ها را نمی فهمند. پس با آنها واضح صحبت کنید. به طور واضح به کودک خود بگویید که انتظار دارید تمام شب را به تنهایی و در اتاق خواب خود بخوابد.

 احساسات فرزندتان را تایید کنید

مهم ترین نکته برای برقراری ارتباط سالم با کودک و کمک به او برای جدا خوابیدن این است که احساسات و ترس های فرزند خود را درک کرده و آنها را تایید کنید. مثلا به جای اینکه به او بگویید: نترس یا جدا خوابیدن ترس ندارد تو بزرگ شده ای و …، بگویید: می دانم که تو احساس ناراحتی و ترس می کنی اما مطمئنم آنقدر قوی و شجاع هستی که بتوانی به تنهایی در اتاق خود بخوابی و با ترس هایت مبارزه کنی. همچنین اگر فرزندتان اعتراض کرد، با او همدردی کنید. بگویید: می دانم که به تنها خوابیدن عادت نداری و به همین دلیل برایت ترسناک است. اما مطمئنم تو می توانی تنها خوابیدن را امتحان کنی.

 یک برنامه گام به گام ایجاد کنید

اگر کودک شما، سال های زیادی را در کنار شما و همسرتان خوابیده است، پس انتقال ناگهانی و فوری او به تخت خواب جداگانه اصلا درست و کارساز نیست. کودک برای انتقال به اتاق خودش نیاز به زمان و برنامه ریزی قدم به قدم دارد. یک برنامه گام به گام برای کودک خود ایجاد کنید. مثلا می توانید در ابتدا همراه با او در اتاق خوابش بخوابید. بعد از گذشت چند روز، هنگامی که او خوابیده است از او جدا شوید و کاری کنید که او صبح بعد از بیدار شدن بفهمد به تنهایی خوابیده است.

والدینی که به سن جدا کردن اتاق خواب کودک توجه نداشته اند و حالا می خواهند این کار را انجام دهند، باید حواسشان به عادت های کودک و تغییر عادت ها به صورت گام به گام باشد. مرحله به مرحله دور کردن کودک از والدین هنگام خوابیدن، بهترین ترفند برای کودکانی است که عادت به خوابیدن در کنار والدین خود دارند. اگر کودکتان به شدت به شما وابسته است، دور کردن او از تختخواب والدین می تواند سخت تر باشد. سعی کنید وابستگی کودک خود را کاهش دهید. وابستگی کودک برای مدرسه رفتن او نیز مشکل ساز خواهد شد. 

راه هایی را بیابید که فرزندتان را  آرام می کند

شما باید بتوانید ترس کودک از تنها خوابیدن را کاهش دهید. برای انجام این کار می توانید از راه هایی که کودکتان احساس آرامش می کند، استفاده کنید. ممکن است فرزند شما با در آغوش گرفتن عروسک یا اسباب بازی خود، احساس آرامش کند و یا دوست داشته باشد که شما برای او کتاب داستان بخوانید. بخش کردن موسیقی قبل از خواب کودک که به آن علاقه دارد و یا قرار دادن هر چه که کودکتان می خواهد در کنار او و … می تواند باعث ایجاد آرامش و کاهش ترس کودک شود. این کارها به کودک احساس امنیت می دهد و کمک می کند که کودک عادت کند به تنهایی بخوابد.

 یک برنامه سالم برای خواب کودک ایجاد کنید

یک روال ساده و سالم قبل از خواب، به کودک شما کمک می کند تا ابتدا روان خود را آرام کرده و سپس برای خوابیدن آماده شود. یک حمام آب گرم، خواندن کتاب داستان و یا مقداری در آغوش گرفتن و … می تواند به کودک شما کمک کند تا برای خوابیدن در تخت خودش آماده شود. این کار باعث می شود که کودک بتواند ذهن خود را آرام کرده و از چیزی نترسد.

 نسبت به جدا خوابیدن کودک مقاوم و قاطع باشید

هنگامی که شما اتاق خواب کودک خود را جدا می کنید، ممکن است در شب های اول، کودک نیمه شب با گریه به اتاق خواب شما بیاید و اصرار به خوابیدن در کنار شما را داشته باشد. بسیاری از والدین در چنین موقعیت هایی به دلیل خستگی تسلیم می شوند و اجازه می دهند که کودک پیش آنها بخوابد. اما این کار باعث ایجاد عادت خاص برای کودک شما می شود. او عادت می کند که هر شب با گریه کردن و سوء استفاده از خستگی پدر و مادر، در کنارشان بخوابد. اگر می خواهید کودک تنها بخوابد و به این موضوع عادت کند، پس نسبت به جدا خوابیدن کودک ثابت قدم و قاطع باشید و استثنا قائل نشوید. نشان دادن رفتارهای مختلف فقط کار را مشکل و طولانی تر می کند.

 کودک خود را تشویق و ترغیب کنید

اگر کودکتان برای اولین بار شب را بدون شما و در اتاق خواب خود خوابید نسبت به این موضوع بی تفاوت نباشید. فرزند خود را تشویق کنید و برایش جایزه بخرید. بچه هایی که تنها نمی خوابند را نیز می توانید با این ایده ترغیب کنید. می توانید به فرزند خود بگویید اگر یک هفته جدا بخوابی برایت جایزه میخرم. نمودارها و برچسب ها برای تشویق کودکان نوپا و پیش دبستانی بسیار موثر و جالب است. می توانید برای فرزند خود یک پاداش تعیین کنید. مثلا به او بگویید اگر دو شب تنهایی بخوابد، شب سوم می تواند 15 دقیقه بیشتر از قبل بیدار بماند. پاداش های خود را با تحسین و تمجید از فرزند خود ترکیب کنید. به او نشان بدهید که از او راضی هستید.

 مشکل را فعالانه و ریشه ای حل کنید 

به احتمال زیاد هنگام خوابیدن فرزندتان در تخت خودش با مشکلاتی مواجه خواهید شد. شاید او در نیمه شب، آنقدر آرام به اتاق شما وارد شود که حتی صدای او را هم نشنوید! یا شاید شما نوزاد دیگری نیز داشته باشید که در کنار شما می خوابد، در اینصورت او به خواهر یا برادر کوچکش حسادت می کند و می خواهد در کنار شما باشد.

اینکه شما اصرار به جدا خوابیدن کودک خود داشته باشید و نسبت به این تصمیم قاطع و مصمم باشید بسیار عالی است. اما اگر متوجه شده اید که این قاطع بودن به فرزند شما ضربه می زند یا مانع از خواب راحت او و آرامش کودکتان می شود، پس بهتر است یک قدم به عقب بردارید. سپس دلایل و شرایطی که باعث ایجاد این مشکل شده است را بررسی کنید و به دنبال راهکارهای مناسب باشید.