برخی از والدین به دنبال این هستند که فرزندشان از سنین پایین بتواند حرف بزند و یا حداقل با استفاده از کلمات منظور و نیاز خود را مطرح کند. برخی دیگر از والدین نگران این هستند که کودکشان نتواند زود و به موقع حرف بزند و یا نمی دانند که سن حرف زدن کودک دختر یا پسر چند سالگی است. در حالیکه نوزادان و کودکان بیشتر کار یادگیری صحبت کردن را خودشان به تنهایی انجام می دهند، کارها و تمرین هایی وجود دارد که والدین با استفاده از آنها می توانند توانایی صحبت کردن کودکان را بهبود بخشیده و سرعت بدهند. به عنوان مثال کارهای ساده ای مثل آواز خواندن، صحبت کردن با کودک می تواند به او کمک کند تا مهارت های گفتاری اولیه را زودتر و بهتر یاد بگیرد. برخی از مهمترین و کاربردی ترین راهکارها برای صحبت کردن کودک و تقویت مهارت گفتاری کودکان عبارتند از:
آواز خواندن برای کودک یکی از اولین و ساده ترین راه هایی است که والدین می توانند با استفاده از آن با فرزند خود ارتباط برقرار کنند. به طور منظم هر روز برای کودک خود آواز و شعر بخوانید. تا برخی از اجزای اصلی زبان مانند واژگان، آهنگ و ریتم را به فرزند خود بیاموزید. همچنین آواز خواندن باعث آرامش بخشیدن به کودک می شود و می تواند او را آرام و یا شاد کند. شما می توانید آواز خواندن را به یک بازی و سرگرمی برای کودک خود تبدیل کنید. با بازی و آواز خواندن به فرزندتان کمک کنید تا واژگان جدیدی را یاد بگیرد. مثلا اگر درحال آواز و شعر خواندن در رابطه با اردک هستید، می توانید یک اردک اسباب بازی را در دستان خود حرکت دهید و با آن نمایش اجرا کنید.
آواز خواندن برای کودک، در هر سنی مفید است. در واقع، شما می توانید حتی هنگامی که کودک هنوز به دنیا نیامده و در شکم مادر است شروع به آواز خواندن کنید!
سعی کنید با صحبت کردن ارتباط قوی را با فرزند خود برقرار کنید. دائم با کودک خود صحبت کنید. حتی اگر فرزند شما بسیار کوچک است و برای درک یا پاسخ دادن ناتوان باشد. صحبت کردن با نوزادان و کودکان باعث می شود که با گفتار آشنا و به آن علاقه مند شوند. درحال یکه با کودک خود بازی می کنید و یا از او مراقبت می کنید، با صدایی شاد و ملایم با فرزند خود صحبت کنید. حتی شما می توانید اطرافیان خود را نیز به صحبت کردن با فرزندتان دعوت کنید و از آنها بخواهید با نوزاد شما حرف بزنند. این کار می تواند کودک شما را اجتماعی کند و نوزادتان با دیدن دیگران گریه نکند.
شما همچنین می توانید در حین انجام کارهای روزمره خود با نوزاد صحبت کنید. به عنوان مثال بگویید: «الان دارم صبحانه ام را درست می کنم! ببینیم امروز چی می خوام بخورم؟ تو گشنه هستی یا نه؟ و … به یاد داشته باشید که وقتی با کودک صحبت می کنید لبخند بزنید و تماس چشمی برقرار کنید تا او را درگیر خود نگه دارید. شما می توانید از همان بدو تولد و به محض به دنیا آمدن کودک، با او صحبت کنید.
خواندن کتاب یکی دیگر از راه های عالی برای پیوند با کودک و تشویق مهارت های یادگیری زبان اولیه است. خواندن کتاب، برای کودکان سه سال به بالا بسیار هیجان انگیز و لذت بخش است. شما می توانید از کتاب های زیبا با رنگ ها، تصاویر و نقاشی های متنوع استفاده کنید تا کودکتان را سرگرم و ترغیب کند. به تصاویر اشاره کنید و آنچه را که می بینید برای کودک توصیف کنید. این کار یک راهکار عالی برای آموزش صحبت کردن به کودک است. همچنین کودک را به کتاب و مدرسه علاقه مند می کند. برخی از کودکان به دلیل وابستگی زیاد به والدین از مدرسه رفتن فرار می کنند.
در مورد چیزهایی که برای کودکتان آشنا هستند، مانند اسباب بازی های مورد علاقه او، ظروف، یا لباس هایش با کودکتان صحبت کنید. اگر هر بار که از آنها استفاده می کنید در مورد این موارد صحبت کنید، کودک شما به زودی کلمات خاصی را در رابطه با آن اشیاء یاد خواهد گرفت. به عنوان مثال، بگویید: اینم قاشق شما، با مقداری غذای خوشمزه داخل آن، یا آیا پتوی خود را میخواهی؟ اینم پتوی خوب و گرم شما. همچنین می توانید اقداماتی را که کودکتان مرتباً از آنها استفاده می کند، توصیف کنید. برای مثال، دست کودکتان را بگیرید و به او کمک کنید تا موهای شما را نوازش کند در حالی که می گویید: مرا نوازش کن!
تمرین حرف زدن با کودک و توصیف اشیاء را می توانید بعد از تولد نوزاد شروع کنید. درست است که حدودا تا یکسال نخست شما واکنش و کلمه خاصی از کودک خود در رابطه با توصیف اشیا نمی شنوید، اما این کار باعث می شود که کودک شما خیلی زودتر از آنچه که تصور می کنید شروع به صحبت کردن کند. برخی از والدین می گویند که فرزندشان دیرتر از بقیه همسالان شروع به حرف زدن کرده است. یا نسبت به همسالانش واژگان خیلی کمتری را می داند. یکی از راهکارهای درمان دیر حرف زدن کودک تمرین حرف زدن و توصیف موقعیت های مختلف برای کودک است.
هنگامی که کودکتان چند ماهه شد شروع به آزمایش برای تولید صداهای گفتار خود می کند. اگر شما صدای غرغر کردن و یا هر گونه بازی با آواها را از کودکتان می شنوید، صداهای او را تقلید کنید. این کار او را تشویق می کند که صداها را ادامه بدهد. همچنین به کودک کمک می کند تا با آواها و عناصر مکالمه آشنا شود. سعی کنید به صداهای کودکتان طوری واکنش نشان دهید که انگار واقعاً چیزی به شما می گوید. ممکن است در سن 2 تا 3 ماهگی از کودکتان شروع به شنیدن صدای ناله و صداهای عمدی (غیر از گریه) کنید. بیشتر نوزادان در سن 6 ماهگی شروع به غر زدن می کنند.
کودک شما با بزرگتر شدن، شروع به یادگیری صداهای خود می کند. شما ممکن است متوجه شوید که فرزندتان سعی می کند تا حرف های شما را تقلید کند. اگر شنیدید که کودکتان از شما تقلید می کند، با خوشحالی و هیجان رفتار کنید. صدا یا کلمات خود را چند بار مجدد تکرار کنید تا آنها را تشویق کنید دوباره تلاش کنند و کلمات را بگویند. برخی از نوزادان از 3 تا 6 ماهگی شروع به تقلید صداها می کنند و برخی دیگر تا قبل از یک سالگی هیچ گونه تقلید صدایی انجام نمی دهند.
مسلما شنیدن اولین کلمه از فرزندتان می تواند یکی از شیرین ترین لحظات زندگی شما باشد. همچنین شنیدن یک کلمه جدید توسط کودکتان هیجان انگیز است. هنگامی که این اتفاق رخ داد، درنگ نکنید. خوشحالی و هیجان خود را بروز بدهید. اجازه دهید کودکتان متوجه شود که چقدر خوشحال هستید. این کار باعث می شود که کودک در مورد صحبت کردن هیجان زده شود و او را تشویق به انجام دوباره این کار می کند.
کودک خود را تشویق کنید تا از واژگان جدید در مکالمات استفاده کند. از آنها بخواهید کلمه را بگویند. اکثر نوزادان اولین بار در حدود یک سالگی شروع به گفتن کلمات می کنند، اما برخی ممکن است کمی زودتر یا کمی دیرتر این کار را انجام دهند.